61) ŻYWOT MATEUSZA / 1967 / reż Witold Leszczyński 🙂

Franciszek Pieczka i Anna Milewska

MOJA OCENA: 7/10 (dobry)

Gatunek: Dramat / Psychologiczny / Poetycki

Wydaje się, że najtrafniej można by film ten nazwać poetycką przypowieścią, podobną starym przypowieściom łączącym w sobie proste motywy fabularne z elementami bajki i baśni. „Żywot Mateusza” jest adaptacją znanej u nas powieści norweskiego pisarza Tarjei Vesaasa „Ptaki”. W niektórych momentach fabuła powieści została zmieniona, wiele opuszczono, to jednak, co pozostało, utrzymane jest w nastroju książki Vesaasa – trochę tajemniczym, pełnym niedopowiedzeń.

Bohaterem jest Mateusz – człowiek nadwrażliwy, o duszy dziecka, przez otoczenie uznawany za półgłówka, żyjący w harmonii z otaczającą go przyrodą. Razem z siostrą Olgą zamieszkuje samotną chatę wśród lasów i jezior – gdzieś na północy Europy. Gdzieś to znaczy wszędzie, gdzie na brzegach jezior stoją stare sosnowe lasy i rosną brzozy. Tę niekonkretność miejsca należy uznać za zabieg zamierzony – reżyser bowiem chciał uniknąć imitowania norweskich realiów. Spokojne, niemal sielankowe życie Mateusza ma jednak zostać przerwane – coś ma się wydarzyć. Otaczająca go przyroda ostrzega o zbliżającym się nieszczęściu – jego przyjaciel „wielki ptak” zostaje zastrzelony, drzewo noszące jego imię powala piorun, nawiedzają go senne koszmary. Olga odnajduje w końcu „swojego” mężczyznę i sprowadza go do chaty nad jeziorem. Mateusz w domu siostry czuje się coraz bardziej zbędny, przeczuwa zbliżające się osamotnienie, którego zawsze się obawiał. Postanawia rozstać się ze światem ludzi, do którego nigdy nie należał. Wybiera śmierć samobójczą, jako ucieczkę przed grożącą mu samotnością.

„Żywot Mateusza” był debiutem reżyserskim Witolda Leszczyńskiego, jego pracą dyplomową w PWSTiF w Łodzi. Otrzymał za niego m.in. Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Młodzieżowych w Cannes, Grand Prix na MFF w Valladolid i nagrodę dla najlepszego filmu na festiwalu w Colombo.

SKALA: 

Małgorzata Braunek, Franciszek Pieczka i Maria Janiec

Franciszek Pieczka i Anna Milewska

Franciszek Pieczka i Wirgiliusz Gryń

Aleksander Fogiel i Franciszek Pieczka

Reżyseria: Witold Leszczyński / Scenariusz: Witold Leszczyński i Wojciech Solarz / Zdjęcia: Andrzej Kostenko / Muzyka: Arcangelo Corelli

Obsada:

Franciszek Pieczka – Mateusz

Anna Milewska – Olga

Wirgiliusz Gryń – Jan

Aleksander Fogiel – gospodarz

Hanna Skarżanka – gospodyni

Małgorzata Braunek – Anna

Maria Janiec – Ewa

Elżbieta Nowacka – dziewczyna

Kazimierz Borowiec – chłopak

Aleksander Iwaniec – myśliwy

Joanna Szczerbic