13) DO WIDZENIA DO JUTRA / 1960 / reż. Janusz Morgenstern 😃

Teresa Tuszyńska i Zbigniew Cybulski

MOJA OCENA: 8/10 (bardzo dobry)

Gatunek: Obyczajowy / Psychologiczny

Debiutancki film Janusza Morgensterna z 1960 roku. Odnowiony cyfrowo, w bardzo dobrej jakości obrazu i dźwięku, wciąż zachwyca po latach. Może nawet nie fabułą, która jest prosta, ale klimatem, artyzmem, poetyckością.

Film zaczyna się obrazem spotykających się rąk z gdańskiego teatrzyku ‚Co to?’ i gitarową balladą Krzysztofa Komedy. Działa elegancja graficznych, czarno-białych kadrów, rock-and-rollowa moda tamtych lat, halki, spódnice i koszule w paski, okulary Zbyszka Cybulskiego, orientalna uroda Teresy Tuszyńskiej, którą dubbinguje uroczą polszczyzną Amerykanka, ówczesna żona Kałużyńskiego.

Dziełko w gruncie rzeczy błahe, zrealizowane przez reżysera niejako zamiast kolejnego tematu wojennego, po latach stało się bezcennym zapisem rzeczywistości.

Scenariusz filmu napisali Zbigniew Cybulski i Bogumił Kobiela. Obaj byli związani z gdańskim Teatrzykiem Bim-Bom. Akcja filmu jest nad wyraz prosta. Oto pojawia się w Gdańsku śliczna, młodziutka córka francuskiego konsula, Margueritte, urodą, stylem bycia, ale i blichtrem wynikającym z właściwego dla latorośli konsulów zachodnich krajów poziomu życia, przyćmiewa polskie dziewczyny i przyciąga uwagę chłopców.

Najbardziej wytrwały w adorowaniu pięknej cudzoziemki jest Jacek, kreowany przez Zbigniewa Cybulskiego reżyser teatrzyku. Wytrwałość zostaje nagrodzona, urodziwa panna zaczyna bowiem gustować w jego towarzystwie, doceniać subtelne zaloty i artystyczne wzloty duszy chłopaka. Nadejdzie jednak chwila, gdy Margueritte świadomie okłamie Jacka. Mówi: „do widzenia, do jutra”, choć zna już godzinę swego wyjazdu. Dziewczynę i jej polskiego adoratora rozdzieli krata bramy, symbolizująca nieprzekraczalność żelaznej kurtyny. Jackowi zaś, który, rzecz jasna, za swą wybranką podążyć nie może, pozostanie przełożenie swojej tęsknoty na język sztuki wystawianej na scence teatrzyku.

Błaha opowieść o rodzącym się uczuciu, które nie ma żadnych szans, by rozwinąć się i dojrzeć, została opowiedziana językiem sztucznym, świadomie nawiązującym do sztuczności teatralnej. Pomimo tej, wynikającej z formy umowności, reżyser i scenarzyści zdołali w filmie powiedzieć coś prawdziwego o polskiej rzeczywistości.

„Do widzenia, do jutra” to także syntetyczny portret młodego pokolenia, odmiennego od poprzedników. Sportretowani w tym filmie młodzi ludzie zdają się być pozbawieni traumy wojennej, mają w sobie tyle optymizmu i żywotności, by ją ze swego życia wyeliminować. Wymyślają pantomimy o miłości, cieszą się sukienkami szeleszczącymi jak skrzydła motyli, sączą w barze koktajle, śpiewają piosenki z głupawymi tekstami, grają w tenisa.

Pośród wielu scenek w tym filmie – stanowiących spektakl sam w sobie – na uwagę zasługuje ta, w której drugoplanowa postać, Romek kreowany przez Romana Polańskiego, tańczy z Marguerittą modną wówczas czaczę na korcie tenisowym, popisując się jednocześnie swoją francuzczyzną. Jest w tej scenie kwintesencja zabawy. Zabawy, będącej treścią życia. A także światowości, w obliczu której w niepamięć idą lata niedawnej wojny.

Niemal za każdym razem, gdy oglądam polskie kino z tamtych lat, nie mogę wyjść z podziwu nad urodą polskich aktorek. No a Teresa Tuszyńska – zwłaszcza w tym filmie, jest po prostu zjawiskowa, niczym polska Audrey Hepburn. Podobny typ uroku i styl, który nikogo nie pozostawia obojętnym.

SKALA: 

Teresa Tuszyńska

Zbigniew Cybulski

Teresa Tuszyńska

Teresa Tuszyńska

Teresa Tuszyńska

Teresa Tuszyńska i Zbigniew Cybulski

Jecek Fedorowicz i Zbigniew Cybulski

 Zbigniew Cybulski i Teresa Tuszyńska

Teresa Tuszyńska i Zbigniew Cybulski

Grażyna Muszyńska

Grażyna Muszyńska

Reżyseria: Janusz Morgenstern / Scenariusz: Zbigniew Cybulski, Bogumił Kobiela, Wilhelm Mach / Zdjęcia: Jan Laskowski / Muzyka: Krzysztof Komeda

Obsada aktorska:

Zbigniew Cybulski - Jacek

Teresa Tuszyńska - Margueritte

Grażyna Muszyńska - Joasia

Barbara Baranowska - dziewczyna z baru

Włodzimierz Bielicki - znajomy Jacka, adorator Margueritte

Jacek Fedorowicz - Jurek

Roman Polański - Romek

Eleonora Kałużyńska - nazwisko Kałużyńskiej pojawia się w obsadzie filmu, choć w rzeczywistości jedynie dubbingowała ona Margueritte - rolę Teresy Tuszyńskiej

Romuald Freyer - aktor "Tik Taka"

Tadeusz Wojtych - Zygmunt, aktor teatrzyku, plastyk dekorujący wystawę sklepu

Tadeusz Chyła - Tadek, aktor "Tik Taka"; nie występuje w czołówce

Balbina Horska - kobieta w kościele; nie występuje w napisach

Krzysztof Komeda - pianista w klubie; nie występuje w czołówce

Władysław Kowalski - chłopak przy hali wystawowej; nie występuje w czołówce

Adam Pawlikowski - widz w teatrze "Tik Tak"; nie występuje w czołówce

Kazimiera Szałajska - kobieta w kościele; nie występuje w napisach

Mieczysław Waśkowski - cwaniak sprzedający horoskopy; nie występuje w czołówce