226) JUDEŁ GRA NA SKRZYPCACH / 1936 / reż Józef Green i Jan Nowina-Przybylski 😐

Molly Picon i Symcha Fostel 

MOJA OCENA: 6/10 (niezły)

Gatunek: Komedia / Muzyczny

Judeł gra na skrzypcach to polsko-amerykański musical filmowy z 1936 roku w języku jidysz, nakręcony przez Józefa Greena i Jana Nowinę-Przybylskiego. Scenariusz napisał Józef Green na podstawie powieści Konrada Toma, autorem muzyki był Abraham Ellstein, a słowa piosenek stworzył Icyk Manger.

Film kręcono w Kazimierzu Dolnym, Warszawie i Gdyni, natomiast mieszkańcy lokalnych sztetli odgrywali role statystów. Łączny koszt filmu wyniósł 200 000 złotych. Judeł gra na skrzypcach okazał się najpopularniejszym filmem Greena i jego wytwórni, a zarazem, obok Dybuka, jednym z najpopularniejszym filmów jidysz. Film był szeroko eksportowany do krajów Europy Zachodniej, cieszył się również powodzeniem w Stanach Zjednoczonych. Jak pisał Roman Włodek, „na tle wcześniejszych produkcji polskich, nie tylko jidyszowych, komedię Greena wyróżniał staranny dobór tematu, dopracowany scenariusz, dobrzy aktorzy, kultura realizacji i wysoka jakość techniczna”.

Judeł, dziewczyna przebrana za chłopca, wędruje ze starym ojcem. Ona śpiewa i gra na skrzypcach, on na kontrabasie. W miasteczku natykają się na podobny duet: chłopiec gra na skrzypcach, jego przyjacel zaś na klarnecie. Najpierw konkurują ze sobą, po pewnym czasie tworzą jednak jeden zespół - Judeł zakochała się w chłopcu, lecz on nie zwraca oczywiście na nią uwagi. Co więcej - zaczyna darzyć zainteresowaniem pewną dziewczynę, Tajbełe, która siłą zmuszona przez matkę do zamążpójściaza bogatego wdowca, ucieka i przyłącza się do wędrownej grupy. Wszyscy razem docierają do Warszawy, gdzie klarnecista decyduje się osiąść, znajdując ciepły kąt u znajomej wdowy. Tajbełe zostaje zaangażowana do teatru muzycznego, lecz kiedy zjawia się jej ukochany, ucieka razem z nim. Judeł przez przypadek znajduje się na scenie i swym komicznym zachowaniem wziętym za świetną grę, oraz piosenką "Jidł mit'n fidł" odnosi wielki sukces. Dopiero teraz chłopiec dowiaduje się, że Judeł jest dziewczyną. Wyznają sobie miłość. Mają się odbyć ich zaręczyny, ale ona otrzymuje kontrakt na wyjazd do Ameryki. Odpływa transatlantykiem. I wtedy okazuje się, że ukochany płynie tym samym statkiem jako członek orkiestry.

SKALA: 

Maks Bożyk i Molly Picon

Reżyseria: Józef Green, Jan Nowina-Przybylski / Scenariusz: Józef Green / Zdjęcia: Jakub Joniłowicz / Muzyka: Abraham Ellstein

Obsada:

Molly Picon jako Judeł – Itke

Symcha Fostel jako Arje, ojciec Itke

Maks Bożyk jako Ajzyk Kałamutker

Leon Liebgold jako Froim, syn Ajzyka

Samuel Landau jako narzeczony Gold

Maks Bryn jako Marszelik

Dora Fakiel jako narzeczona Tajbełe

Abraham Kurc jako restaurator

Symche Natan jako dyrektor teatru