80) LALKA / 1968 / reż Wojciech Jerzy Has 😃

Mariusz Dmochowski i Beata Tyszkiewicz

MOJA OCENA: 8/10 (bardzo dobry)

Gatunek: Kostiumowy / Obyczajowy

Adaptacja powieści Bolesława Prusa. Historia zamożnego kupca warszawskiego Stanisława Wokulskiego i jego miłości do pięknej, lecz zubożałej arystokratki Izabeli Łęckiej. Temu niszczącemu uczuciu Wokulski podporządkowuje swoje interesy, wchodzi w niekorzystne dla siebie układy z rodzinami arystokratycznymi, chcąc w pośredni sposób pomóc ukochanej. Lekceważy uwagi i rady swego przyjaciela i współpracownika Ignacego Rzeckiego, daje się zwodzić Izabeli flirtującej po cichu z przystojnym kuzynem Starskim.

Premiera „Lalki” w 1968 r. była wielkim wydarzeniem artystycznym. Zrealizowane z dużym rozmachem, ogromną dbałością o szczegóły, choć z konieczności okrojone o kilka wątków, dzieło Wojciecha Jerzego Hasa nie jest jednak romansem salonowym, jak by można wnosić z krótkiego streszczenia i jak oczekiwała tego, być może, część widzów. Jest przede wszystkim historią kariery człowieka, który wydobywa się z dołów społecznych i który, blisko kresu swej wspinaczki, napotyka przeszkodę nie do pokonania – bariery konwenansu, snobizmu i przesądów. Ale podczas gdy u Prusa główny akcent pada na dramat nieprzeciętnie utalentowanej, ambitnej jednostki walczącej o realizację własnej osobowości, talentów i potencjalnych możliwości, to w filmie Hasa Wokulski, mimo podkreślonych atrybutów siły i energii, jawi się przede wszystkim jako romantyczny marzyciel goniący za chimerami. Izabela jest właśnie jedną z takich chimer. Ta nie spełniona miłość stanie się dla Wokulskiego tylko katalizatorem konfliktu, który istniał już wcześniej i który prawdopodobnie istniałby nadal, nawet po wejściu bohatera na niedosiężne salony: konfliktu Wokulskiego ze światem, ze swoim stanem społecznym, powołaniem, temperamentem, sytuacją historyczną kraju. Pogłębi też jego już wcześniej silne poczucie wyobcowania. „Lalka”, piękna, chwilami bardzo malarska, oddaje wiernie klimat epoki, jej rodzajowość, typy ludzkie, specyficzny koloryt i wdzięk.

SKALA: 

Beata Tyszkiewicz

 Mariusz Dmochowski i Tadeusz Fijewski

Bogumił Kobiela

Anna Seniuk

Kalina Jędrusik i Mariusz Dmochowski

Reżyseria: Wojciech Jerzy Has / Scenariusz: Wojciech Jerzy Has / Zdjęcia: Stefan Matyjaszkiewicz / Muzyka: Wojciech Kilar

Obsada:

Beata Tyszkiewicz – Izabela Łęcka

Mariusz Dmochowski – Stanisław Wokulski

Tadeusz Fijewski – Ignacy Rzecki

Józef Pieracki – doktor Michał Szuman

Aleksander Fogiel – ajent Szprot

Wiesław Gołas – baron Krzeszowski

Halina Kwiatkowska – baronowa Krzeszowska

Kalina Jędrusik – Wąsowska

Jan Kreczmar – Tomasz Łęcki

Tadeusz Kondrat – stary Szlangbaum

Andrzej Płocki – Henryk Szlangbaum

Andrzej Łapicki – Starski

Jan Machulski – Julian Ochocki

Anna Seniuk – Magdalenka

Bogumił Kobiela – Lisiecki

Julian Jabczyński – Mraczewski

Krzysztof Litwin – Klein[1]

Bernard Ładysz – Suzin

Zdzisław Maklakiewicz – Maruszewicz

Halina Gallowa – prezesowa Zasławska

Wacław Kowalski – Wysocki

Marian Opania – Węgiełek

Franciszek Trzeciak – służący Paweł

Tadeusz Ordeyg – baron Dalski

Elżbieta Starostecka – Ewelina Dalska, żona barona Dalskiego

Irena Orska – pani Meliton

Artur Młodnicki – marszałek, uczestnik zebrania w salonie hrabiny Karolowej

Igor Przegrodzki – arystokrata

Jerzy Przybylski – bankier

Witold Pyrkosz – licytant

Jan Kociniak – licytant

Ryszard Kotys – licytant

Władysław Dewoyno – Jan Machalski, przyjaciel Rzeckiego pracujący w winiarni Hopfera

Ludwik Benoit – lokaj Krzeszowskiego

Krystyna Feldman – rajfurka, „opiekunka” Magdalenki

Tomasz Zaliwski – arystokrata

Paweł Unrug – hrabia, sekundant Krzeszowskiego

Jan Koecher – książę

Janusz Kłosiński – mecenas księcia

Tadeusz Kożusznik – służący

Jerzy Moes – arystokrata