197) PAN DODEK / 1970 / reż Jan Łomnicki 🙂

Adolf Dymsza i Anita Dymszówna

MOJA OCENA: 7/10 (dobry)

Gatunek: Komedia 

Z liczącego 26 tytułów przedwojennego dorobku filmowego Adolfa Dymszy przetrwało wojenną zawieruchę i trudne lata odbudowy tylko 13 filmów, z czego zaledwie trzy w zadowalającym stanie: "Sportowiec mimo woli", "Dodek na froncie" i "Każdemu wolno kochać". Pozostałe pieczołowicie odrestaurowano, przynajmniej we fragmentach, w Filmowym Ośrodku Doświadczalno-Usługowym i Studiu Eksperymentalnym Polskiego Radia.

Z zachowanych urywków 10 filmów powstała jedyna w swoim rodzaju komediowa antologia, a zarazem portret Adolfa Dymszy, najpopularniejszego komika przedwojennego polskiego kina. Fragmenty starych filmów zostały połączone dostosowanymi do nich stylem wstawkami współczesnymi, w których głównemu bohaterowi partneruje Anita Dymszówna, nieżyjąca już również córka Adolfa Dymszy, wówczas młoda aktorka Teatru Narodowego.

Adolf Dymsza (właśc. Adolf Bagiński) zaczął artystyczną karierę od występów kabaretowych. W 1918 r. po raz pierwszy stanął przed kamerą. Od filmu niemego przeszedł z początkiem lat 30. do dźwiękowego, by około 1935 r. osiągnąć szczyt popularności. Na ekranie stworzył barwną, pełną energii i werwy postać warszawskiego cwaniaka, który - co prawda - nie da się oszukać i z każdej sytuacji znajdzie wyjście, ale w gruncie rzeczy jest człowiekiem o złotym sercu, patrzy na świat optymistycznie i nie obraża się na przeciwności losu.

Pan Dodek, stary aktor estradowy, stara się o przydział ogródka działkowego. Na ulicy spotyka go początkująca reporterka, która chce z nim jako rodowitym warszawiakiem przeprowadzić wywiad. Dodek się wymawia, ale w końcu zaczyna opowiadać, wspominając swoje dzieciństwo, potem lata szkolne. Na dłuższe gawędy nie ma jednak czasy i ochoty - musi zdążyć do urzędu, aby złożyć papiery niezbędne do otrzymania upragnionej działki. Kierownikowi urzędu opowiada o swoich perypetiach zawodowych z czasów, gdy był marynarzem, mechanikiem samochodowym, właścicielem sklepu, kelnerem. Dokonania zawodowe nie na wiele się teraz przydają: wolnych działek nie ma. Może dysponują nimi "sportowcy". U tych ostatnich pan Dodek wspomina z kolei swe wcielenia z lodowisk i stadionów - był bowiem hokeistą, piłkarzem, bokserem. Ale i to nie na wiele się teraz przydaje.

Zniechęcony niedoszły działkowicz zaczyna relacjonować woźnemu swoje przygody żołnierskie. W drodze powrotnej do teatru znów dopada go młoda dziennikarka i zaczyna wypytywać, tym razem o przygody artystyczne.

Wędrówka po mieście i urzędach jest pretekstem do przypomnienia niezapomnianych ról Dodka, które zagrał w filmach: "ABC miłości", "Antek policmajster", "Dodek na froncie", "Dwanaście krzeseł", "Każdemu wolno kochać", "Niedorajda", "Paweł i Gaweł", "Robert i Bertrand", "Sportowiec mimo woli", "Wacuś". Prócz bohatera filmu występuje w nich plejada przedwojennych gwiazd ekranu - Mieczysława Ćwiklińska, Mira Zimińska, Maria Bogda, Helena Grossówna, Kazimierz Krukowski, Władysław Grabowski, Ludwik Sempoliński, Józef Kondrat, Feliks Chmurkowski, Józef Orwid, Eugeniusz Bodo, Michał Znicz i Chór Dana.

Adolf Dymsza

Wiesław Michnikowski i Adolf Dymsza

Wiesław Michnikowski i Adolf Dymsza

Józef Kondrat i Adolf Dymsza

Feliks Chmurkowski

Reżyseria: Jan Łomnicki / Scenariusz: Krzysztof Teodor Toeplitz / Zdjęcia: Bogusław Lambach / Muzyka: Jerzy Maksymiuk

Obsada:

Adolf Dymsza – Dodek

Anita Dymszówna – dziennikarka

Tadeusz Łomnicki – woźny

Józef Kondrat – taksówkarz

Wiesław Michnikowski – naczelnik

Kazimierz Krukowski – reżyser teatralny

Feliks Chmurkowski – szatniarz

oraz aktorzy z fragmentów wykorzystanych filmów archiwalnych.