248) ALBUM POLSKI / 1970 / reż. Jan Rybkowski 🙂

Andrzej Seweryn i Barbara Brylska

MOJA OCENA: 7/10 (dobry)

Gatunek: Obyczajowy

Anna i Tomek spotykają się na wakacyjnej wędrówce. Ich zainteresowanie wzbudza znane obojgu stare zdjęcie z frontowej gazetki z 1945 r., przedstawiające grupę żołnierzy na czołgu; jest wśród nich ojciec Tomka, Piotr, a matka Anny traktuje zdjęcie jako cenną pamiątkę. Przeprowadziwszy wywiad z wdową po poległym sierżancie ze zdjęcia, Anna - studentka dziennikarstwa - postanawia ruszyć śladem innych towarzyszy broni i zmontować audycję obrazującą ich losy i dzisiejsze życie.

Zaczynają od odwiedzin u ojca Tomka, Piotra, inżyniera w lubińskim zagłębiu miedziowym. Piotr zafascynowany jest podobieństwem Anny do kobiety, którą poznał i pokochał w 1945 r. Ewakuowany w kolumnie więźniów ze Stutthofu na Mazury spotkał Marię w zagrodzie Mazura-autochtona, który uratował mu życie w dniach ofensywy radzieckiej. Po wyzwoleniu drogi ich jednak się rozeszły. Piotr wstąpił do wojska, Maria zaś w towarzystwie profesora, sławnego archeologa, przekonawszy się, że jej rodzina została wymordowana - ruszyła na Ziemie Zachodnie, do wyzwalanego właśnie Wrocławia. Piotr wraz z oddziałem fizylierów I Armii szedł w tym czasie przez Wał Pomorski na Bałtyk. Wówczas to wykonane zostało zdjęcie dla frontowej gazetki, kiedy oddział przekraczał dawną polsko-niemiecką granicę. Po zaciekłych walkach oddział wyszedł nad Bałtyk, a następnie brał udział w forsowaniu Odry. Piotr został wówczas ciężko ranny, a jego przyjaciel Jan - sądząc, że Piotr nie żyje - dał o tym znać Marii. Piotra uratował jednak młody czołgista Andrzej. Po długim pobycie w szpitalu Piotr stracił ślad ukochanej. Maria wraz z profesorem przedzierała się w tym czasie na Zachód. Po drodze była świadkiem wielu scen charakterystycznych dla tej wiosny 1945 r. Na dworcach przewalały się tłumy repatriantów, szabrowników, ludzi wracających z obozów koncentracyjnych. Pewnej nocy Maria jest świadkiem napadu bandy "Sępa" na pociąg. Wraz z profesorem stają w obronie młodego działacza PPR Stefana i omal nie przypłacają tego życiem. W płonącym jeszcze Wrocławiu, profesor przystępuje do zabezpieczenia gmachu Uniwersytetu i przygotowuje nowy rok akademicki. Maria poznaje wówczas młodego działacza ZWM, Jerzego, który zaopiekuje się nią po nadejściu wieści o śmierci Piotra. Postanawiają się pobrać, ale Jerzy ginie w akcji przeciw Wehrwolfowi... Inny z towarzyszy broni Piotra, chłop z Kresów Perkuć, osiedla się po demobilizacji na Ziemiach Odzyskanych, Pierwsze ziarno pada w zoraną ziemię, nowi gospodarze zaczynają pracę. Ale nadal padają ofiary. Banda "Sępa" morduje bestialsko młodych milicjantów z posterunku w miasteczku - między nimi Józka, młodego żołnierza z oddziału Piotra. W atmosferze napięcia przychodzi referendum, ścierają się różne koncepcje polityczne... Piotr po wyzdrowieniu kieruje punktem repatriacyjnym na granicy. Jan przystępuje w Szczecinie do odbudowy stoczni. Obu im życie osobiste się nie układa. Przekonany, że nie odnajdzie Marii, Piotr żeni się z dziewczyną spotkaną na przeprawie. Jednak umiera ona wkrótce po wydaniu na świat syna. Maria po śmierci Jerzego opuszcza Wrocław, choć profesor wróży jej karierę naukową. Osiedla się jako nauczycielka w małym miasteczku na Opolszczyznie i tam odnajduje ją kolejarz Franek, z którym zaprzyjaźniła się podczas wędrówki do Wrocławia. Maria jest w ciąży. Otoczona troskliwą opieką Franka, którego poślubia, rodzi córkę, Annę... Kolejne odwiedziny u towarzyszy broni z fotografii odsłaniają przed Anną i Tomkiem prawdę o ich pochodzeniu. Nakładające się na siebie obrazy, w których teraźniejszość nieustannie konfrontuje się z przeszłością, dają im głębsze niż dotychczas pojęcie o tym, czym było życie ich rodziców - a także o ich roli, jako tych, którzy z kolei muszą przejąć pałeczkę sztafety i dalej poprowadzić dzieło ojców. Rodzi się między nimi coraz głębsze uczucie, wybuchają też konflikty i kłótnie. W końcu rozstają się w ostatnim dniu wakacji. Tomek wraca na Politechnikę Gdańską, Anna do Warszawy, gdzie montuje swój wielki reportaż. Kiedy za rok spotkają się na Święcie Morza, wiedzą, że pozostaną razem...

SKALA: 

 

Jan Machulski

Barbara Brylska

Bolesław Płotnicki

Barbara Brylska i Andrzej Seweryn

Reżyseria: Jan Rybkowski / Scenariusz: Ryszard Frelek / Zdjęcia: Witold Sobociński / Muzyka: Andrzej Trzaskowski

Obsada:

Barbara Brylska jako 1) Anna; 2) Maria, matka Anny

Jan Machulski jako Piotr, ojciec Tomka

Bolesław Płotnicki jako Bolesław Perkuć

Andrzej Seweryn jako Tomek

oraz:

Maciej Damięcki jako milicjant Józek

Kazimierz Fabisiak jako profesor archeologii

Franciszek Pieczka jako kolejarz Franek, ojczym Anny

Tadeusz Schmidt jako Jan

Leonard Andrzejewski jako Stanisław Koliński „Sęp”, przywódca oddziału NSZ

Tadeusz Bartosik jako sekretarz PPR

Bogusz Bilewski jako bandyta

Janusz Bylczyński jako PSL-owiec

Barbara Drapińska jako Sanitariuszka radziecka

Bohdan Ejmont jako lekarz radziecki

Stanisław Frąckowiak

Marek Gajewski jako Jerzy Lachowicz, żołnierz, który uratował życie Piotrowi

Roland Głowacki jako morderca Józka

Marian Godlewski jako niemiecki profesor

Wiktor Grotowicz jako SS-mann

Ryszarda Hanin jako matka Piotra

Eugeniusz Kamiński jako PPR-owiec Stefan

Zbigniew Koczanowicz jako urzędnik repatriacyjny

Wacław Kowalski jako Mazur

Jerzy Kownas jako sierżant

Jadwiga Kurylukówna jako matka Józka

Jarosław Kuszewski jako Andrzej

Jan Maciejowski

Grażyna Marzec jako matka Tomka

Jeanette Mataczyńska

Kazimierz Meres jako oficer z oflagu

Adam Mularczyk jako kolejarz

Stanisław Niwiński jako Ślązak, dezerter z Wehrmachtu

Adam Pawlikowski jako NSZ-owiec

Adam Perzyk jako Więzień

Ryszard Pietruski jako mężczyzna jadący do Warszawy

Ewa Pokas jako Cudzoziemka

Maciej Rayzacher jako Jerzy, ojciec Anny

Andrzej Zaorski jako kolega Anny

Witold Dederko jako mężczyzna w mieszkaniu Marii

Zbigniew Dobrzyński jako były więzień obozu koncentracyjnego

Mieczysław Kalenik jako żołnierz niemiecki znajdujący niemieckiego komunistę

Janusz Kłosiński jako były więzień obozu koncentracyjnego

Katarzyna Łaniewska jako żona Mazura

Ludwik Pak jako mężczyzna w szoferce

Bogusław Sochnacki jako szabrownik

Karol Strasburger jako żołnierz wkopujący słup graniczny

Ewa Wiśniewska jako Barbara, asystentka profesora, dziewczyna Tomka